Pik Döküm

Pik döküm, teknik adıyla lamel grafitli dökme demir, içerisinde karbonun lamel (yani ince tabaka veya pul) formunda yer aldığı bir dökme demir türüdür. Bu yapısı sayesinde iyi bir titreşim sönümleme kapasitesine ve işlenebilirliğe sahiptir. Genellikle %2,5–4 arası karbon ve %1–3 arası silisyum içerir. Malzemenin gevrek yapısı, yüksek sertlik ve basınca dayanım sunmasına rağmen darbe ve çekme dayanımını sınırlı kılar.

Pik Dökümün Özellikleri

• İyi işlenebilirlik: CNC ve torna işlemlerinde kolaylık sağlar.
• Yüksek titreşim sönümleme: Makinelerde ses ve titreşim yalıtımı açısından avantajlıdır.
• Yüksek basma dayanımı: Mekanik yükler altında deformasyona dirençlidir.
• Düşük maliyet: Hammaddesi ve üretimi görece daha ekonomiktir.
• Korozyona karşı orta düzey direnç: Uygun koruyucu kaplamalarla kullanılmalıdır.
• Gevrek yapı: Darbeye ve çekmeye karşı hassastır.

Pik Döküm Üretim Süreci

Hurdalar, pik demir ve karbon artırıcılar (kok) ergitme için hazırlanır.

2. Ergitme

Kupol fırın veya endüksiyon ocaklarında 1350–1500 °C sıcaklıkta ergitme işlemi yapılır.

3. Kalıplama

Genellikle kum kalıplama yöntemi tercih edilir. Model hazırlığı ve maça yerleştirme bu aşamada yapılır.

4. Döküm

Ergitilen metal, hazırlanan kalıplara dökülür. Hızlı ve dengeli döküm, çatlak ve gözenek oluşumunu engeller.

5. Soğuma ve Kalıptan Çıkarma

Kalıplar soğutulduktan sonra dökümler çıkarılır ve çapak temizliği yapılır.

6. Isıl İşlem (isteğe bağlı)

Mekanik özelliklerin artırılması için tavlama işlemleri uygulanabilir.

7. Talaşlı İmalat ve Son Kontrol

İşlenmiş yüzeyler oluşturulur, ölçü ve yüzey kalite kontrolleri yapılır.

Pik Döküm Kullanım Alanları

1. Makine Sanayi

• Makine gövdeleri
• Takım tezgâhları şaseleri
• Kompresör parçaları
• Dişliler, kasnaklar

2. Otomotiv Sanayi

• Motor blokları
• Silindir kapakları
• Fren tamburları
• Egzoz manifoldu

3. Isıtma Sistemleri

• Radyatörler
• Soba ve kazan gövdeleri
• Şömine aksamları

4. İnşaat ve Altyapı

• Rögar kapakları
• Menhol çerçeveleri
• Kaldırım taşı destekleri

5. Tarım ve İş Makineleri

• Şase parçaları
• Ağırlık plakaları
• Rulman yatakları

Pik Dökümün Avantajları

• Ucuz ve kolay üretilebilir
• Büyük boyutlu parçaların üretiminde idealdir
• Ses ve titreşim sönümlemesi sayesinde makine ömrünü uzatır
• Karmaşık geometriler dökülebilir

Pik döküm, sanayinin birçok alanında hem ekonomik hem de işlevsel çözümler sunan bir malzeme türüdür. Özellikle titreşim sönümleme, yüksek işlenebilirlik ve düşük maliyet gibi avantajları sayesinde birçok sektörün vazgeçilmez malzemesi haline gelmiştir. Ancak gevrek yapısı nedeniyle doğru uygulama alanlarında tercih edilmesi önemlidir.